تقلیل نظریه‌های پسامدرن در پژوهش‌های ادبی معاصر (نگاهی به کتاب داستان کوتاه در ایران: داستان‌های پسامدرن با تأکید بر فصل شخصیت‌پردازی پسامدرن: نظریۀ فوکو)

author

  • عیسی امن خانی دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گلستان، عضو گروه زبان و ادبیات فارسی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی
Abstract:

دلیل توجه به نظریه/ نظریه‌های پسامدرن هرچه باشد، امروزه چهارچوب نظری بسیاری از پژوهش­های انتشاریافته همین نظریه/ نظریه‌ها هستند. کاربست این نظریه/ نظریه­ها نیز معمولاً به دو شکل انجام می­شود: الف) با ارائۀ تصویری بسیط و ساده‌شده از پست‌مدرنیسم (در این‌ حالت تفاوت میان نظریه‌های پسامدرن نادیده گرفته می­شود) مؤلفه­های اصلی آن مانند عدم قطعیت، و ... استخراج و درادامه متن براساس آن مؤلفه­ها تحلیل/ تبیین می‌شود، ب) فقط یکی از نظریه­های پسامدرن مانند شالوده­شکنی دریدا انتخاب شده است، نظریۀ مذکور اساس بررسی متن قرار داده می­شود. باوجود انبوه این پژوهش­ها، چنین به‌نظر می­رسد که کاربست نظریه/ نظریه­های پسامدرن نقش چندانی در انباشت دانش ادبی ما نداشته است. هرچند که برای این عدم موفقیت دلایل گوناگونی می­توان ذکر کرد، یکی از اصلی­ترین این دلایل کاربست تقلیل­گرایانۀ نظریه­های پسامدرن است. نگارندة مقالۀ حاضر می­کوشد با بررسی یکی از اصلی­ترین پژوهش­های صورت‌گرفته براساس نظریه/ نظریه­های پسامدرن یعنی داستان کوتاه در ایران: داستان­های پسامدرن (البته آن هم با تأکید بر فصل نهم آن، یعنی فصل شخصیت­پردازی پسامدرن: نظریۀ فوکو) از چرایی این تقلیل­گرایی و نتایج آن سخن گوید. اصلی­ترین دلایل کاربست تقلیل‌گرایانۀ نظریه­های ادبی در کتاب حاضر عبارت‌اند از: ساختار درس­نامه­ای کتاب، ناسازگاری نظریه و متن در برخی از فصول، تقلیل نظریه­های ادبی، و ...

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

وضعیت‌ پسامدرن در داستان کوتاه فارسی دهة هشتاد

در دهه‌های اخیر کاربرد رویکردهای پسامدرن در حوزۀ ادبیات داستانی ایران گسترش یافته ‌است. در اینجا با تعیین مشخصه‌های کلی پسامدرنیسم در داستان و تحلیل داستان‌های کوتاه نویسندگان شاخص دهة هشتاد از دیدگاه منتقدان، کوشش شده‌است چشم­اندازی اجمالی از وضعیت پسامدرن آنها ارائه شود. در نتیجه می‌توان گفت از میان داستان‌های کوتاه بررسی­شده، تنها 35% دست کم یک ویژگی پسامدرنیستی داشته­اند که از این میان بیشت...

full text

بازتاب معرفت شناسی مدرن و پسامدرن در داستان کوتاه: شرحی تمثیلی از دو داستان کوتاه

در برابر رویکرد معرفت شناسی دکارتی که بر پای? تفکیک انسان فاعل ( سوژه ) از جهان عینی ( ابژه ) استوار است، نوگرایی پدیدارشناسی هوسرل ، مرزی بین این دو نمی‌شناسد و فاعل و مفعول را در هم کنشی دیالکتیکی با هم می فهمد. بدین ترتیب « من » دکارتی جهان-آگاه در دید نوگرایی ، موجودی پیراسته و ماندگار و دگرگون ناپذیر و جدا از « غیر » و جهان نیست و هر گونه آگاهی از بن اندیشه‌ور است. « لوییزا لطفا به خانه بر...

full text

واکاوی مفهوم پسامدرن حاکمیت از دیدگاه حقوق عمومی با تأکید بر اندیشه های فوکو

امروزه با ظهور تفکر جهانی شدن و دولت های فراتنظیمی که موجب گسترش روابط اجتماعی و ارتباطات در سطح ملی و فراملی شده است، قدرتهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعیِ متعددی ظهور یافته اند که موجبات پدیداری نوعی حاکمیت متکثر را پدید آوردهاند. مبانی فکری و فلسفی این مهم، به خوبی در دستگاه فکری فوکو مشهود است. لذا با بررسی مفهوم حاکمیت در عرصه حاکمیت جهانی و دولتهای فراتنظیمی و تبیین ریشۀ فلسفی مفهوم پس...

full text

تحلیلی بر سوژه پسامدرن با مروری تطبیقی بر سیر نظریه‌های فلسفی و ادبی معاصر

ارتباط میان ادبیات و فلسفه اگرچه سابقه­ای طولانی در تحقیقات علوم انسانی دارد اما مطابقه نظیربه­نظیر نظریه­های این دو نحله­ از علوم انسانی از موارد مغفول­مانده است که در مقاله حاضر به آن پرداخته شده‌است. از میان نظریه­های فلسفی و ادبی معاصر، در فلسفه،­ تجربه­گرایی و در ادبیات، پساساخت­گرایی مبدأ تحلیل قرار گرفته‌است. سپس با گذار از ایده­آلیسم، شاخه­های متفاوت پدیدارشناسی و فلسفه پست­مدرن به مدرن...

full text

بررسی مؤلّفه‌های پسامدرن در داستان «بز زنگوله‌پا» از محمدعلی علومی

چکیده داستان نویسان پسامدرن برای بازآفرینی اثر هنری و نقد مسائل اجتماعی از نقیضه نویسی بهره‌ می‌گیرند. داستان «بز زنگوله‌پا» از محمدعلی علومی داستانی پسامدرنیستی است. در این نقیضۀ درون‌مایه‌ای مفهوم کلی‌گرایانۀ متن سنّتی از هم می‌پاشد و داستان به محل چالش گفتمان‌های متضاد بدل می‌‌گردد. از مضامین پسامدرن در داستان می‌توان به بازتاب سبک زندگی شهری، سیطرۀ گفتمان‌ها در رفتار شخصیّت‌ها، بریدن از سنّت‌ه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 3

pages  1- 23

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023